Archief BROEKHUIZEN-BROEKHUIZENVORST
Het rijksmonument heeft als naam: Het Brouwershuis en bestaat uit twee verdiepingen met een schilddak; de segmentboogvensters en de ingangsomraming zijn van hardsteen met een segmentboog.
Het is in gebruik als horeca-gelegenheid en zalencentrum voor 10 lokale verenigingen, zie ook www.hetbrouwershuis.nl
Geschiedenis
Het pand staat al op de kaart van 1749 met deze contour. De eerste eigendomsvermelding is iets later op 29 juli 1751 wanneer als voormalige eigenaar wordt genoemd de heer Donnaijs. Het betreft dan Jean Donnay de koopman en scheepseigenaar, die in Broekhuizen als vermeld in 1710 woonde, maar op 3 februari 1740 in Broekhuizen werd begraven en overleed als weduwnaar van Catharina Pierongh. Zijn schuldeisers vader en zoon Philippus uit Venlo verkopen daarom in 1751 het pand aan de kapelaan van Broekhuizenvorst, Conrardus Petrus Aerdts. Het vastgoed wordt omschreven als huis, hof, boomgaard en stalling. Er zat toen nog geen brouwerij bij.
Het pand wordt op 1 februari 1780 eigendom van Johannes Baetsen, volgens de akte een landbouwer (overleden 13-6-1807), gehuwd met Johanna Gertruda van Hegelsom.
Op 6 januari 1798 werd het pand gekocht door zijn zoon Caspar Arnold Baetsen (overleden 22-4-1870) ook een landbouwer. Hij was getrouwd met Wilhelmina Henckens uit Blitterswijck.
In 1856 werd het pand verkocht aan Catharina Hendrikx, weduwe van Peter Jan Schraven uit Lottum. Het pand werd gehuurd (ze kregen het ‘vruchtgebruik’) door P. van Haeft uit Meerlo en zijn vrouw Johanna Schraven. De huur werd later overgenomen door de familie Jan Theodoor van ter Velden – Schraven (waarschijnlijk de dochter). Het is zeker dat in 1858 een grote renovatie is doorgevoerd. Er werden delen van het oude pand gesloopt en het huidige pand werd opgebouwd.
Hoeveel precies gesloopt is, is niet duidelijk. Toch zijn er aanwijzingen, dat nog veel over is van de oude bebouwing. De kelder oogt nog oorspronkelijk en is van 1780 of daarvoor. In het metselwerk van het huidige pand zien we veel bakstenen van groot formaat, zogenaamde ‘klezoren’. Dit formaat baksteen was tot 1800 gangbaar, maar werd daarna eigenlijk niet meer gebruikt.
In 1867 werden Jan Theodoor van ter Velden en zijn vrouw Jacoba Hendrina Huberta Schraven eigenaar van het pand. Jan Theodoor van ter Velden was volgens het kadaster veearts en grondeigenaar. Hij vertrekt en was vanaf 1880 tot aan zijn dood in 1884 burgemeester van Horst.
In 1887 werden Alfons Albertus van Son en Henrica M.G.J. ter Velden de nieuwe eigenaren en kregen een vergunning om bier te gaan brouwen en dat wordt in een nieuw langwerpig nevengebouw aan de linkerzijde vanaf de straat gezien, ondergebracht.
Later was ook Gerardus van ter Velden als bierbrouwer in het pand actief. Tegen het eind van de 19e eeuw herbergde het pand een pension voor reizende kooplieden. Tot in 1940 woonde de familie Van ter Velden hier.
In 1923 werden broer en zus Gerard T.M. en Charlotte H. van Son eigenaar van het pand. In 1938 vonden flinke verbouwingen plaats en werden oude delen gesloopt. Op 10 mei 1940 liep het pand aanzienlijke schade op door oorlogsgeweld.
In 1942 werd het pand verkocht aan Peter Jan Faets, houthandelaar uit Swolgen. In 1946 en in 1951 werden oude delen van het pand gesloopt.
Kort na de oorlog woonde de familie Beerkens-Lufkens enkele maanden in het pand.
Het pand werd in 1965 gekocht door de pastoor Pieter Gerard Enckevoort te Broekhuizen. Deze pastoor verbouwde geleidelijk in eigen beheer het pand en breidde het uit met zalen aan de Maaszijde. Deze werden gebruikt als jeugdherberg, waar in 1967 een stevige brand heerste. In 1971 werd het door hem bij testament geschonken aan de gemeenschap van Broekhuizen en Broekhuizenvorst en is daardoor nu in het bezit van de Stichting het Brouwershuis.
In de houten aanbouw waar de Wip-in was, was de laatste exploitant het Pannekoekenbos. In 2014 is via Bouwburo Van Loo uit Broekhuizen deze aanbouw richting het veer vervangen door een passende glazen entree en een hal met zaal. Vanaf 2010 waren de uitbaters Carla en Mark Doornkamp. Het pand bevat sinds 2019 als nieuwe exploitanten Café Wørt en Eetcafé de Brouwer (kort daarop werd het Si Tapas & More).
Ook werden vroeger steeds enkele kamers van het Brouwershuis verhuurd. Huurders waren:
-
In 1957 de families Rijken-Stoof en Hendriks-Daniels.
-
In 1962 de familie Pijpers-Jeucken
-
In 1965 de familie van Kempen-Theelen