Archief BROEKHUIZEN-BROEKHUIZENVORST

De Hof Voewinckel (ook Voghtwinckel, Vonckel en tegenwoordig Vonkel) is een boerderij gelegen in het buurtschap Stokt bij Broekhuizen aan de Vonkelweg. De bijnaam van de boerderij is lang De Weezenhof geweest omdat het weeshuis van Venlo de eigenaar was. De in de Tweede Wereldoorlog verwoeste boerderij is herbouwd aan de andere kant van het straatje. Het land van deze hof lag in Broekhuizen én Lottum. De locatie is vernoemd naar en gelegen in een hoek (=winckel) van het dorp Broekhuizen nabij de (voormalige) vochtige moerassen (=voe of voght). De boerderij is niet beleend volgens een leenstelsel, maar had wel veel leveringsverplichtingen jaarlijks in natura richting de kerk en de heer van het kasteel Broekhuizen. De kerk in Broekhuizen had in 1599 recht op jaarlijks 13 hafter rogge, de kerk in Broekhuizenvorst op 4 pont bijenwas (voor de kaarsen) en de kerk in Lottum op 1,5 malder rogge. De kasteelheer had jaarlijks recht op 10,5 tins groet, 9 hoenders, 1 rookhoender, 5,25 pont bijenwas en 2 tins groet. Het was dus zwaar belast.
 

Eigenaren

De eerst gevonden naamsvermelding is die van een Gysken van den Voewinckel met zijn echtgenote Mette, op 24 november 1431. Zij hebben dan een aandeel in de boerderij de Kerckhoff te Broekhuizenvorst, die zij gekocht hadden van Johan van Broeckhuysen. Daarna komt een Gerit van den Foyvynckell in het belastingregister van 1466 voor die 4 morgen land (ook) heeft in het aangrenzende Lottum. De familie Van den Voewinckel (ook Van den Vogtwinckel) is in de Stokt lang eigenaar maar het is dus onbekend sinds wanneer. In ieder geval woont Peter van de Voewinckel hier op volgens het tijnsregister van 1477.  Ze blijven hier op wonen totdat Jan van den Voewinckel overlijdt. Zijn erven verkopen het op 29 september 1589 aan de rijke Venlonaar Peter van Broeckhuysen en zijn echtgenote Wendel Wijnen. De boerderij met land werd door Peter van Broeckhuysen c.s. in 1599 geschonken aan het Weeshuis te Venlo, onder de voorwaarden dat de erven van hen voorrang hadden in het burgerweeshuis én als men het verkocht de helft van de opbrengst naar de armen van Broekhuizen zou gaan en de andere helft aan de erven zou worden uitgekeerd. Op 12 september 1613 verkocht te Venlo Johan van den Voichtwinckel met zijn vrouw Helena nog een stuk land gelegen naast de boerderij te Broekhuizen aan het Weeshuis te Venlo met zijn oom Pauwels van den Voichtwinckel. Uit akten blijkt dat de boerderij niet altijd goed heeft gefloreerd. Het Weeshuis van Venlo is lang eigenaar geweest en liet het bewonen en bewerken door een halfman (pachter). Omdat het verliesgevend was werd het verkocht door het Weeshuis, maar de opbrengst is nooit volgens de schenkingsvoorwaarden aan de armen van Broekhuizen en de erven van Peter van Broeckhuysen uitgekeerd door het Weeshuis. Rond 1710 wordt het dan een gemeentelijke boerderij. In 1715 werd het door de schepenen van Broekhuizen verkocht aan Sijbert Sijberts en zijn vrouw Marie Cremers. In 1744 kocht de Koning van Pruisen tenslotte deze hof, die immers de heerlijkheid met het kasteel ook al had gekocht. Toen de Fransen het voor het zeggen kregen werd het als Pruisisch bezit geconfisqueerd in 1794 en daarna door Domeinen verkocht. Voor 1840 is de eigenaar Peter van de Goor uit Sevenum, die als weduwnaar in 1864 overleed, waarna in 1865 het onroerend goed via de veiling werd verkocht. Hij woonde daar kennelijk niet zelf want in 1843 verkocht de weduwe van Hendrik Hanraets haar meubels op den Vonkel.
NB. in 1850 was Joannes Burgers met diens dochter getrouwd en kocht de Vonkel en later werd hun zoon Nicolaas Burgers eigenaar. In 1865 was het echter in eigendom van de familie Borret, die het via de veiling te koop aanbood (zie advertentie). Tussen 1910-1920 is Reinier Poels-Burgers de eigenaar en in 1920 wordt het verkocht aan H. Bergs uit Kessel. Aan het eind van de Tweede wereldoorlog is hier een noodveldhospitaal tijdens de gevechten om Kasteel Broekhuizen. Het werd in 1955 weer verkocht.

Petrus Hubertus Jozef Bovée (1896-1975) getrouwd met Christina Wilhelmina Bergs (ca. 1905-1968) is dan de eigenaar. Hij verkrijgt het weer via een toedeling van ruilverkaveling in 1964. Eigenaresse via een erfdeling met haar vader in 1974 wordt mevrouw G.H.W.J. Bovée, die daar ook met haar man woont. Het heeft dan een totaal oppervlakte van 44.270 m2, waarvan bijna 3 hectare bos. Tenslotte wordt het door haar in 2002 verkocht en in 2004 geleverd aan de heer V.H. Peeters en mevrouw I.A.M. Engels, die daar in 2013 een zorgboerderij met dagbesteding voor mensen met een lichamelijke en/of geestelijke beperking, beginnen. In 2017 vervalt daarmee officieel de agrarische bestemming in het omgevingsplan.

Het adres is Vonkelweg 1 te Broekhuizen.